آشنایی با بیماری سل و پیش گیری از مبتلاشدن به آن
آرایش عروس: معاونت بهداشت وزارت بهداشت با هدف پیشگیری، اصول خودمراقبتی و پیش گیری از ابتلای به بیماری سل را منتشر نمود.
به گزارش آرایش عروس به نقل از ایسنا، سل یک بیماری عفونی واگیر است که در اثر میکروبی میله ای شکل به نام باسیل سل ایجاد می شود. این بیماری می تواند به هر قسمتی از بدن انسان مانند استخوان ها، مفاصل، مغز، کلیه، پوست و...) حمله و آنها را گرفتار کند، اما به سبب نیاز و علاقه زیاد این میکروب به اکسیژن در ۸۰ درصد موارد ریه ها را هدف حمله خود قرار می دهد.
این بیماری از گذشته های دور در کشورهای مختلف دنیا وجود داشته و در طول تاریخ موجب مبتلاشدن و مرگ انسان های زیادی شده است و هنوز هم یک مشکل جهانی بشمار می رود. هم اکنون حدود ۲ میلیارد نفر در دنیا با میکروب سل آلوده شده اند و بدون آنکه احساس بیماری کنند میکروب سل را بصورت نهفته در بدن خود دارند، عواملی که سبب ضعف سیستم ایمنی می شوند موجب می گردند که باسیل سل از حالت نهفته خارج شده و سبب بیماری فعال سل در این افراد شود.
در حال حاضر سالیانه حدود ۱۰ میلیون نفر به بیماری سل مبتلا می شوند و ۱.۳ میلیون نفر در اثر این بیماری جان می سپارند، در حالی که این بیماری قابل پیشگیری و درمان است. عواملی مثل فقر، مهاجرت، پوشش بهداشتی نامناسب در کشورهای گرفتار بحران و انتشار بیماری ایدز در جوامع، سبب توسعه بیماری سل در جهان شده است.
روش انتقال بیماری
راه اصلی انتقال باسیل سل بوسیله هوا و تنفس بوده و چون انسان به نفس کشیدن زنده است، پس هر کسی می تواند این باسیل را بوسیله تنفس دریافت و به بیماری سل مبتلا شود. هنگام عطسه، سرفه، حرف زدن و حتی خندیدن توسط بیمار دچار سل ریوی، قطرات ریز حاوی میکروب سل در هوا پراکنده می شوند که می توانند به مدت چند ساعت در هوا به حالت معلق باقی بمانند. اگر فردی سالم در هوای آلوده به این قطرات ریز، تنفس کند میکروب سل وارد ریه های وی خواهد شد. با اینحال برای انتقال بیماری، تماس طولانی و نزدیک با بیمار لازم است.
بیماری سل در محیط های شلوغ، کوچک، بدون تهویه مناسب، کم نور و مرطوب بیشتر انتقال می یابد. به یاد داشته باشید که میکروب سل توسط حشرات، خون، ظروف غذا خوری، لباس و ملحفه انتقال نمی یابد. به خاطر داشته باشید که همه انواع سل قابل انتقال به دیگران نیستند یا حداقل قابلیت انتقال کمتری دارند، افراد دچار سل ریوی به ویژه آنها که در آزمایش میکروسکوپی خلط آنان، میکروب سل مشاهده می شود و در اصطلاح دچار (سل ریوی مسری) هستند، عفونت زا محسوب می شوند، برای اینکه با هر عطسه یا سرفه تعداد زیادی میکروب را در هوا پراکنده می کنند و می توانند موجب انتقال بیماری به دیگران شوند.
بد نیست بدانید که هر فرد دچار سل ریوی مسری در صورت عدم درمان می تواند سالانه بطور متوسط میکروب بیماری را به ۱۰ تا ۱۵ فرد سالم انتقال دهد.
پس از ورود میکروب سل به بدن چه اتفاقی می افتد؟
اغلب افراد بعد از ورود میکروب به ریه ها هیچگاه بیمار نمی شوند، برای اینکه سیستم دفاعی بدن آنها میکروب را مهار کرده و از تکثیر آن و ایجاد بیماری جلوگیری می کند، در حقیقت میکروب سل به حالت نهفته و غیر فعال در بدن آنان باقی می ماند و این عده علایم بیماری را نداشته و میکروب را به دیگران انتقال نمی دهند، از هر ۱۰ نفر که میکروب سل در بدن آنها وجود دارد، تنها یک نفر در طول عمر خود ممکنست به بیماری فعال سل مبتلا شود. این مساله به سبب ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن و بدنبال آن، فعالیت مجدد و تکثیر میکروب اتفاق می افتد. پس هر عاملی که سبب ضعف سیستم ایمنی فرد آلوده به میکروب سل شود، ممکنست موجب بروز بیماری فعال سل در او شود.
اگر چه همه افراد بشر استعداد مبتلاشدن به سل را دارند، اما بواسطه نکته اشاره شده در بالا، خردسالان کم سن، افراد سالمند، افراد دچار دیابت (مرض قند)، سوء تغذیه، سرطان ها، نارسایی مزمن کلیه یا ایدز و همین طور افرادی که داروهای ضعیف کننده سیستم دفاعی بدن (نظیر کورتون و داروهای ضد سرطان) استفاده می نمایند، بیش از سایرین در معرض خطر مبتلاشدن به سل هستند.
علائم بیماری سل چیست؟
علائم بیماری سل بسته به محل گرفتاری در بدن متفاوت می باشد، اما علاقه زیاد میکروب سل به ریه ها موجب می شود که شایع ترین نوع بیماری، سل ریوی باشد.
علائم سل ریوی عبارتند از سرفه مداوم (به مدت۲ هفته یا بیشتر) که می تواند با خلط همراه باشد یا نباشد (شایع ترین علامت)، تب (که در عصرها بیشتر است)، کاهش وزن، عرق کردن شبانه، بی اشتهایی، خستگی زودرس و ضعف عمومی و گاهی در مواردیکه بیماری دیر تشخیص داده می شود درد قفسه سینه و تنگی نفس و خلط خونی. افراد دارای علایم مشکوک به سل خصوصاً سرفه مداوم، باید سریعا به پزشک مراجعه نمایند.
روش تشخیص بیماری سل
بهترین و ساده ترین راه تشخیص سل ریوی در افراد مشکوک، تهیه خلط و ارسال آن جهت آزمایش است، هر چند که گاه از کشت خلط، عکس برداری قفسه سینه و برخی آزمایشات دیگر نیز ممکنست کمک گرفته شود؛ با این توضیح باید بدانید در صورت بروز هریک از علایم بیماری سل به خصوص سرفه بالاتر از دو هفته در خود یا یکی از بستگان، به نزدیک ترین مرکز بهداشتی درمانی مراجعه کنید که با تهیه نمونه خلط و آزمایش آن توسط پرسنل بهداشتی (به طور رایگان) از وجود بیماری باخبر شوید.
درمان بیماری سل
خوشبختانه سل یک بیماری کاملا قابل درمان است، البته به این شرط که بیمار، داروهای ضد سل را با دقت، بطور کامل و منظم و به مدت حداقل ۶ ماه بطور روزانه مصرف کند (حتی اگر پیش از اتمام این مدت احساس بهبودی کرده باشد)، در صورت عدم توجه به این نکته، میکروب های سل می توانند به ابر میکروب های مقاوم به درمان و بسیار خطرناک تبدیل شوند که دیگر با داروهای معمول سل درمان نخواهند شد.
درمان سل سرپایی است و بیمار نیاز به بستری در بیمارستان ندارد (مگر در موارد خاص با نظر متخصص). داروهای سل یک دفعه در روز و بطور ناشتا مصرف می شود و طول مدت درمان حداقل ۶ ماه است. البته اغلب بیماران دو هفته بعد از شروع درمان موثر، خطر انتقال بیماری به دیگران را ندارند.
باید به خاطر داشت که مصرف نامنظم و ناکامل داروهای ضد سل خطرناک بوده و می تواند سبب عدم بهبود و یا بازگشت مجدد بیماری، ادامه انتقال بیماری به دیگران، مقاوم شدن میکروب های سل نسبت به داروهای موجود و پیشرفت بیماری و مرگ شود، به این علت جهت نظارت بهتر بر روند درمان بیمار از راهبرد داتس استفاده می شود.
DOTS، فرایندی است که طی آن، بیمار دچار سل داروهای روزانه خودرا با نظارت مستقیم و مشاهده کارمند بهداشتی یا فرد آموزش دیده مصرف می کند. این راهبرد به عنوان موثرترین اقدام در کنترل سل شناخته شده است و ضمن حمایت و تشویق بیمار برای ادامه درمان، بروز عوارض دارویی احتمالی را بموقع شناسایی کرده و تکمیل دوره درمان را تضمین می نماید. با این تکنیک از مصرف نامنظم و قطع خود سرانه دارو به سبب طولانی بودن دوره درمان جلوگیری می شود. به خاطر داشته باشید خدمات تشخیصی و درمانی سل در کلیه مراکز بهداشتی درمانی خانه های بهداشت کشور بطور رایگان ارائه می شود.
چطور میتوان از مبتلاشدن به سل پیگیری کرد؟
تشخیص بموقع و درمان کامل بیماران (که موثرترین روش پیش گیری از ابتلای اطرافیان به سل محسوب می شود)
به گزارش وبدا، داشتن رفتارهای سالم و بهداشتی نظیر:
الف- پوشاندن دهان و بینی با دستمال در هنگام سرفه و عطسه (آداب سرفه) ب) خودداری از ریختن آب دهان و خلط روی زمین ج) خوردن غذا های سالم به مقدار کافی (یعنی داشتن تغذیه مناسب) د) تهویه مناسب محل زندگی و کار با هوای تازهه) خود داری از مصرف سیگار
تزریق واکسن ب ث ژ به کلیه نوزادان در بدو تولد جهت ممانعت از ایجاد اشکال شدید و کشنده بیماری سل در سنین کودکی
درمان پیشگیرانه دارویی برای افراد در معرض خطر بیشتر برای مبتلاشدن به سل (مانند اطرافیان در تماس با بیماری دچار سل ریوی مسری و افراد دچار ویروس ایدز)
اهتمام در افزایش اطلاعات بهداشتی جامعه (که یکی از راههای آن انتقال اطلاعات کسب شده توسط شما به اعضاء خانواده و بستگان می باشد)
آداب سرفه کردن
برای ممانعت از انتشار میکروب ها در بیماریهای تنفسی واگیر، کارهای زیر را انجام دهید:
در طول مدتی که بیمار هستید و احتمال سرایت بیماری برایتان مطرح است، از ماسک سه لایه استفاده کنید و سپس در آخر روز، ماسک استفاده شده را داخل سطل زباله درب دار بیندازید. البته سفارش می شود هرگاه ماسک شما در طول روز مرطوب و آلوده شد، نسبت به تعویض آن اقدام کنید. • در نبود ماسک سه لایه، باید در زمان عطسه یا سرفه، جلوی دهان و بینی خودرا با دستمال بگیرید و سپس دستمال استفاده شده خودرا داخل سطل زباله درب دار بیندازید.
چنانچه دستمال نیز همراه خود ندارید، در هنگام عطسه یا سرفه، از داخل یقه لباس و یا سطح داخلی آرنج و بازوی خود برای پوشاندن دهان و بینی خود استفاده کنید و به هیچ وجه از دست خود استفاده نکنید.
از دست زدن به چشم و بینی و دهانتان جدا خودداری کنید.
آب دهان خودرا در محلهای عمومی به زمین نیندازید.
از روبوسی، دست دادن و در آغوش گرفتن افراد دارای علایم تنفسی خود داری کنید. • از افراد مشکوک به بیماریهای تنفسی واگیر حداقل دومتر فاصله بگیرید.
در صورت داشتن سرفه بالاتر از دو هفته بلا فاصله به پزشک مراجعه کنید.
منبع: aroosmakeup.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب