سوله چیست و چه کاربردهایی دارد؟

سوله به عنوان یکی از پرکاربردترین سازه های فولادی در دنیا به حساب می آید. سوله در زبان انگلیسی Shed نام دارد و به صورت سالن هایی مستطیلی با سقف های هشتی و شیبدار در شهرک های صنعتی و مناطق اطراف شهرها دیده می شود. سوله در صنعت، ورزش و حوزه های مختلف کاربرد دارد. از جمله کاربردهای سوله می توان به استفاده به عنوان:

• آشیانه هواپیما
• سالن های ورزشی
• مرغداری و سالن های پرورش دام و طیور
• استفاده برای کارخانه های فراوری شده
• انبارها
• پالایشگاه ها
• کارگاه های صنعتی

اشاره کرد. در ادامه به معرفی انواع سوله می پردازیم.

انواع سوله

سوله ها را بر اساس نحوه ساخت آنها به سه نوع خرپایی، تیرورقی و UBM دسته بندی می کنند. در ادامه به بررسی مختصر هر کدام از انواع سوله می پردازیم.

سوله خرپایی: این نوع از سوله سبک ترین و مستحکم ترین نوع سوله است. در ساخت این سوله ها از جدیدترین دانش مهندسی استفاده می شود که سبب می شود سوله هایی با کمترین میزان فولاد، با بالاترین استقامت ساخته شوند. در نتیجه هزینه نهایی آنها کمتر از سایر انواع سوله خواهد بود. از دیگر مزایای این سوله ها می توان به امکان ساخت سوله هایی با دهانه بزرگ، هزینه حمل و نقل کم، امکان طراحی سقف هشتی یا قوسی و نصب آسان اشاره کرد.

سوله تیر ورقی: سوله تیرورقی قدیمی ترین نوع سوله است که در کشورهای اروپایی منسوخ شده است. سوله تیر ورقی بیشتر در کشورهای آسیایی نظیر ایران، افغانستان و عراق ساخته می شود. در کشور ما به دلیل اینکه بیشتر سوله ها در گذشته ساخته شده اند، سوله های تیر ورقی بیشتر از سایر انواع مختلف آن به چشم می خورند. این سوله ها از قطعات فولادی و ورق سیاه تهیه می شوند. سقف این سوله ها به شکل هشتی است که از جوش دادن قطعات به یکدیگر ایجاد می شود.

سوله تیر ورقی برای ساخت سوله هایی با دهانه کمتر از ۱۸ متر مناسب تر است. زیرا سوله های با این ابعاد با روش تیر ورقی دارای قطعات کمتر و در نتیجه وزن کمتری خواهد بود. از نقاط ضعف این سوله ها می توان به وزن بالا، هزینه حمل و نقل و ساخت بالا اشاره کرد. همچنین روش تیر ورقی قادر به ساخت سوله هایی با دهانه ۴۵ متر نیست.

سوله UBM: UBM روشی است که برای ساخت سوله هایی با دهانه حداکثر ۳۰ متر مناسب است. در ساخت این نوع از سوله ها ورقه های گالوانیزه فرم داده شده و نورد کرده استفاده می شود که توسط سیمر به یکدیگر متصل می شوند. استحکام این سوله ها زیاد نیست و در صورت وزش بادهای شدید احتمال جدایی ورقه ها وجود دارد. سوله های UBM در برابر رطوبت نیز مقاومت پایینی دارند. زیرا عایق کاری آنها به صورت پاششی انجام می شود. همچنین عایق سوله های یو بی ام قابل اشتعال و جذب کننده آلودگی است. این سوله ها غیر قابل ضد عفونی شدن هستند؛ بنابراین نمی توان از آنها به عنوان بیمارستان یا در صنایع غذاسازی، مرغداری و پرورش دام استفاده کرد.

سوله UBM در کنار همه نقاط ضعفی که دارد، از هزینه احداث پایینی برخوردار است.

نحوه ساخت سوله

به طور خلاصه برای ساخت یک سوله ابتدا به ساخت یک فونداسیون نیاز داریم. فونداسیون دارای یک ستون است. به منظور جلوگیری از پوسیدگی ستون، از بتن برای ساخت آن استفاده می شود. سپس اجزاء توسط اتصالات به هم می پیوندند. برای پوشش سقف نیز از ورقه های رولی گالوانیزه شده یا روکش چوب شیشه ای استفاده می شود. به طور کلی اجزاء ساخت سوله شامل:

• ستون
• ستون وال پست
• استرات
• سایه بان
• نبشی سینه بند
• بادبند
• میله مهار (سگرا)
• فریم (رفتر) و پرلین
• پیچ و مهره

قیمت ساخت سوله

آیا می دانید چرا قیمت ساخت سوله متفاوت است؟ بیشترین دلیل تفاوت قیمت سوله این است که سوله ها اغلب دارای ابعاد و شکل یکسانی نیستند و هر سوله با توجه به نیاز کارفرما دارای ابعاد و ویژگی های متفاوتیست که بر قیمت نهایی سوله اثرگذار هستند. قیمت ساخت سوله شامل مواردیست که باید هنگام امضای قرار داد با سوله ساز به آنها توجه کرد. مواردی که هنگام امضای قرارداد با سوله ساز باید در متن قرارداد ذکر شوند شامل:

• طراحی نقشه برای فونداسیون و سازه
• خرید مصالح
• اجرت ساخت
• رنگ آمیزی و اتصالات سازه و مهارکش
• نصب و مونتاژ سوله در محل

محاسبه این موارد قیمت ساخت سوله را تعیین میکند.

نکات مهمی که باید قبل از امضای قرارداد ساخت سوله مد نظر قرار دهید

با وجود اینکه هزینه دستمزد ساخت، قیمت فولاد و سایر عوامل بین همه شرکت ها یکسان است، اما ممکن است با جستجو در اینترنت و تماس با برخی شرکت ها، قیمت های بسیار پایینتر از معمول بازار را دریافت کنید اما آیا می دانید دلیل این قیمت های عجیب و بسیار متفاوت با سایر شرکت ها چیست؟

قیمت های وسوسه کننده ی برخی سازندگان سوله، دلایل مختلفی دارد. یکی از این دلایل استفاده از مصالح و مواد اولیه نامرغوب است. برای مثال بهترین جنس فولاد، مربوط به شرکت فولاد مبارکه اصفهان است و نوع فولاد استاندارد و مورد تایید سازمان نظام مهندسی st37 است. برخی از سازندگان از نوع فولاد st33 که ضخامت کمتری دارد استفاده می کنند. این نوع فولاد جنس نرم تری دارد و استحکام سازه شما را کاهش می دهد. گروهی از سازندگان نیز از ورقه های دست دوم استفاده می کنند. این ورقه ها از لوله هایی که از شرکت نفت و سایر شرکت های کشتی رانی خریداری و نورد شده تهیه شده اند. این ورقه های فولاد کیفیت مناسبی جهت ساخت سوله ندارند و با قیمت بسیار پایینی در مناقصات خریداری شده اند.

راهکار دیگر برخی کلاه برداران برای پایین آوردن قیمت پیشنهادی سوله به مشتری این است که سازنده سوله تمام موارد و مراحل مورد نیاز در ساخت سوله را که پیش تر به آنها اشاره کردیم، در قرار داد ذکر نمی کند و به همین دلیل قیمت نهایی بسیار پایین اعلام می شود. اما زمانی که پروژه در حال اجراست، به شما اعلام می شود که تجهیزاتی مانند بادبند و… برای استحکام سازه مورد نیاز است و شما مجبورید هزینه ای افزون بر آنچه قبلا توافق کرده اید را بپردازید. در این شرایط سوله ساز به علت بی اطلاعی مشتری این موارد را در قرار داد ذکر نکرده است و مشتری نیز به دلیل اینکه این موارد در قرار داد قید نشده نمی تواند از سوله ساز شکایت کند. در اکثر این شرایط، مشتری مجبور است حتی هزینه ای بسیار بیشتر از آنچه توسط سایر شرکت ها اعلام شده بود را به سوله ساز بپردازد. پس بدون اطلاعات و آگاهی از وضعیت ساخت سوله، صرفا به دلیل قیمت پایینتر برخی سازندگان، دست به عمل نزنید.

همچنین لازم به ذکر است که سوله استاندارد باید دارای دفترچه محاسبات صحیحی باشد که توسط نظام مهندسی تایید شده است. اکثر کلاهبرداری ها در ساخت سوله هایی صورت میگیرد که فاقد دفترچه محاسبات هستند.

در هنگام ساخت سوله باید به مواردی مانند تحمل بار سازه، میزان تحمل باد و زلزله توجه کرد و مبنای محاسبات قرار گیرند. همچنین استفاده از سوله در صنایع مختلف اغلب نیاز به تجهیزاتی دارد که هزینه ساخت سوله را افزایش می دهند. برای مثال یک سالن مرغداری نیاز به تجهیزات تهویه هوا، کنترل دما و نور دارد که طراحی و ساخت سوله را پیچیده تر و هزینه آن را افزایش می دهد.

منبع: وبسایت دندان لند